Idzie lato. Na ten czas Wydawnictwo Czarne proponuje zbiór słonecznych opowiadań znad Morza Czarnego. To zaproszenie do podróży w czasie i przestrzeni, wzdłuż czarnomorskich brzegów, pod opieką doborowych przewodników – pisarzy z Rumunii, Bułgarii, Turcji, Rosji, Gruzji, Grecji, Ukrainy i innych państw regionu, którzy snują opowieści o Pontos Euksenios – morzu gościnnym. 

Względy geopolityczne sprawiły, że z tej gościnności mało kto z nas – Polaków dziś korzysta. Tymczasem Czarnomorze to jeden z najbardziej fascynujących zakątków Europy. Największym plusem książki jest to, że autorzy reportaży i opowiadań pokazują nam dzisiejsze problemy regionu. Jak przyznaje we wstępie pomysłodawczyni projektu, Katharine Raabe, nie spodziewała się w gotowym zbiorze znaleźć tak wielu opowieści naznaczonych polityką i historią. Wolność morza zdaje się buntować wobec niewoli geograficznego położenia – pisze Raabe. Bolesna dysproporcja pomiędzy dawnym pięknem tętniących wielokulturowością czarnomorskich portów – Odessy, Konstancy czy Batumi – i ich dzisiejszym zmęczonym i prowincjonalnym wizerunkiem powraca w niemal każdej opowieści.

Książka ma jeszcze jedną zaletę – posiada cechy przewodnika doskonałego, pokazuje miejsca-symbole oczami ludzi, którzy potrafią wyjaśnić ich znaczenie. Relacja z Orlonoka - legendarnego w czasach radzieckich obozu letniego dla dzieci, jest tak fascynująca właśnie dlatego, że oprowadza po nim Katja Pietrowskaja, która, jak sama podkreśla, is born in The USRR. Podobnie objaśnione zostają czytelnikowi tajemnice starego miasta w Konstancy, portowych zaułków w Batumi czy największego targowiska Wschodniej Europy, które znajduje się siedem kilometrów za Odessą. Warto dać się poprowadzić tym niezwykłym szlakiem i wsłuchać w opowieści ludzi morza. 

Odessa transfer. Reportaże znad Morza Czarnego, red. K. Raabe i M. Sznajderman, Wołowiec 2009.